Դերանուն

Կետերի փոխարեն գրել որոշյալ դերանուններ:
Թվում էր` աննշան դեպք էր, բայց խորապես հուզեց ամենը:
Ողջ գիշեր ծերունին աչք չկպցրեց:
Ամեն անգամ այդ ճանապարհով անցնելիս տխրում էր քաջ հայդուկը:
Մութն ընկնելուն պես այդ անառիկ ամրոցը սարսափազդու տպավորություն էր թողնում ամեն անցորդի վրա:
Մահը ամեն մի  հաշտեցրել էր  նրա հետ, բոլորը աշխատում էին իրենց վշտակցությունը հայտնել ժառանգներին:
Կետերի փոխարեն գրել անորոշ դերանուններ:
Գորշավուն ստվարաթղթի վրա ինչ-որ բան էր գրված:
Հասնելով ինչ-որ շենքի` նա կանգ առավ, նայեց շուրջը և ներս մտավ:
Հյուրերից մեկգ արդեն դուրս էր եկել  պատշգամբ` մաքուր օդ շնչելու:
Կետերի փոխարեն գրել փոխադարձ դերանուններ:
Մարդիկ ակնածանքով ճանապարհ էին տալիս  անծանոթ երիտասարդին, քչփչում իրար հետ:
Հեռու հորիզոնում ինչ-որ գիծ նորից բաժանել էր իրարից ծովն ու երկինքը:
Գլխարկն այնպես էր նստել գլխին, ասես այդ գլուխն ու գլխարկը իրար համար էին ստեղծվել:
Տարբեր երկրներում ապրող գիտնականները վաղուց էին հետաքրքրվում իրենցով:
4. Բառաշարքում նշել թվականները:
Չորս հարյուր քսանութ, տասանոց, տասնօրյակ, միլիարդ, եռյակ, երեք հարյուր, երեքական, քսանմեկերորդ, հնգապատիկ, առաջին, հազարավոր, վեց-վեց, մեկ հինգերերդ, հարյուրանոց, եռօրյա, երկու միլիոն, քառակողմ, երեք հարյուրերորդական;

Русский

Найдите в тексте ответы на вопросы и прочитайте их.

Где жили первобытные люди?

Первобытные люди жили в каменных пещерах.

2. Почему учёных заинтересовали стены
пещер?

Учёные нашли много пещер, на
стенах которых были изображены рисунки.
Там были нарисованы мамонты, олени,
буйволы и сами первобытные охотники с
каменными топорами, стрелами.

3. Что означали рисунки в каменных пещерах?

В рисунках старались рассказать о своей жизни. Тысячи лет рисунки заменяли древнему человеку письменность.

4. Почему люди стали обозначать слово рисунком-знаком?

Каждое слово они стали изображать каким-нибудь рисунком-зна- ком. Так, в древнеегипетском письме кружок с точкой означал Солнце, волнистые линии – Воду.

5. Как возникло буквенное письмо?

Каждая буква означала звук.
Буквы были расположены в определённом порядке –
алфавите. В алфавите в виде букв изображены звуки
языка. Алфавиты разных народов имеют разное количество букв.

6. Почему алфавиты разных языков имеют неодинаковое количество букв?

Алфавиты разных народов имеют разное количество букв. В русском алфавите 33 буквы, а в современном армянском – 39. Армянский алфавит создал Месроп Маштоц в 405 году. Он много путешествовал, изучал древние языки. Это помогло ему изобрести армянские буквы. Благодаря письменности армяне, как и многие другие народы, сумели сохранить свой язык и свою культуру.

7. Кем был создан армянский алфавит?
Армянский алфавит был создан Месропом Маштоцом.

Подберите из текста однокоренные слова к данным.
Писать-письмена, письменности, письма

камень-на камне, каменных, каменными

рисовать-рисунки, рисунок

создать-создание, создал,

изобретение-изобрести

путешествие-путешествовал

волна-волнистые

буква-буквенного, буквы

Вместо точек вставьте нужные предлоги.

Самые древние письмена написаны дошедшие до нас,

камне. 2. Учёные нашли рисунки
на стенах пещер. 3. В рисунках древние люди рассказывали о своей жизни. 4.
Наша речь состоит из отдельных слов.

5. В алфавите буквы расположены в
определённом порядке.

6. Армянский алфавит был создан Месропом Маштоцом 405 году.

К словам левого столбика подберите близкие по смыслу слова правого
столбика. Напишите их парами.
алфавит азбука
огонь пламя
ученик школьник
древний старинный
картинка рисунок
изобретение создание
красный алый

Դերանուն

Դերանուն

Դերանուն նշանակում է  անվան դեր կատարող:  Գոյական, ածական, թվական անունները չկրկնելու համար հաճախ դրանք փոխարինվում են անվան դեր կատարող բառերով, այսինքն՝ դերանուններով։ Այլ կերպ ասած՝ դերանուն են կոչվում այն բառերը, որոնք մատնացույց են անում առարկա, հատկանիշ, քանակ կամ որակ՝ առանց դրանք անվանելու։ Դերանունները լինում են  ութ տեսակ` անձնական, ցուցական, փոխադարձ, հարցական, հարաբերական, անորոշ, որոշյալ և ժխտական։

Անձնական դերանուններն են՝ ես, ինքս, մենք, ինքներս, դու, ինքդ, դուք, ինքներդ, նա, ինքը, նրանք, իրենք:

Ցուցական դերանուններն են` սա, դա, նա, այս, այդ, այն, սույն, նույն, միևնույն, մյուս, այսպես, այդպես, այնպես, այսպիսի, այդպիսի, այնպիսի, նույնպիսի, այսքան, այդքան, այնքան, նույնքան, այսչափ, այդչափ, այնչափ, նույնչափ, այստեղ, այդտեղ, այնտեղ:

Փոխադարձ դերանուններն են` իրար, միմյանց, մեկմեկու կամ մեկմեկի:

 Հարցական դերանուններն են` ո՞վ, ի՞նչ, ինչպիսի՞, ինչքա՞ն, ինչպե՞ս, ինչու՞, ո՞ր, ո՞րը, որքա՞ն, որչա՞փ, որպիսի՞, ո՞րերորդ, որտե՞ղ, ե՞րբ, ու՞ր, քանի՞, քանի՞սը, քանի՞երորդ:  
 Հարաբերական դերանունները նույն հարցական դերանուններն են, որոնք, սակայն, արտահայտում են ոչ թե հարցում, այլ մի նախադասություն կապում են մյուսին։

Որոշյալ դերանուններն են՝ ամբողջ, ամեն, ամեն մի, բոլոր, յուրաքանչյուր, ողջ, համայն, ամենայն, ամբողջը, ամենը, ամեն ինչ, ամեն մեկը, ամեն ոք, ամենքը, բոլորը, յուրաքանչյուրը, յուրաքանչյուր ոք, ողջը:

 Անորոշ դերանուններն են` ինչ-որ, ինչ-ինչ, ոմն, մեկը, մեկնումեկը, մի, մի քանի, մի քանիսը, ուրիշ, այլ, այսինչ, այնինչ, որոշ, որևէ, ովևէ, երբևէ, երբևիցե, որևիցե:
Ժխտական դերանուններն են` ոչ ոք (ամեն ոք), ոչինչ, ոչ մի, ոչ մեկը;

Առաջադրանքներ

1.Յուրաքանչյուր շարքից մեկական բաղադրիչ վերցնելով` բաղադրյալ դերանուններ կազմի՛ր:

Ա. Այս, այդ, այն, նույն, որ, քանի, ինչ, ոչ:
Բ. Ինչ, տեղ, պես, քան, պիսի, երորդ:

Այսպես, այտեղ, այսքան, այսպիսի

Այդքան, այդպիսի, այդտեղ, այդպես

Այնտեղ, այնպես, այնքան, այնպիսի

Նույնտեղ, նույնպես, նույնքան, նույնպիսի

Որքան, որտեղ, որպես, որպիսի, որերորդ

Քանիերորդ

Ինչ-ինչ, ինչպես, ինչպիսի

Ոչինչ, ոչպիսի

2.Տրված որոշյալ դերանուններով նախադասություններ կազմի՛ր:

Բոլոր երեխաները դպրոցում են։

Բոլորը դրսում քայլում են։

Ամբողջ քաղաքում շները թափառում են։

Ամբողջը ջեմը կերել են։

Ամեն ինչ կա այս քաղաքում։

Յուրաքանչյուր երեխա պետք է ունենա իր խաղալիքը։

Ամեն մի մարդ պետք է աշխատի։:

3. Տրված ժխտական և անորոշ դերանուններով նախադասություններ կազմի՛ր:
Ինչ-որ մեկը դուռը թակում է։

Մի քանի տարի անց հանդիպեցինք։

Ուրիշ ո՞վ ինչ կօգնի, եթե ոչ դու։

Ոչ մի տարի այսքան ցուրտ չէր եղել։

Ոչ ոք չի կարող ինձ հակաճառել։

Ոչինչ դա էլ իմ կողմից նվեր։