Բարև՛, սիրելի՛ Ձենով Օհան։ Նախ ես շնորհակալություն եմ հայտնում, որ պահեցիր ու մեծացրեցիր Դավթին։ Ես ունեմ մի շատ կարևոր հարց՝ ուղղված է ձեզ, դուք ինչո՞ւ Դավթին չեք ասել, որ իր հայրը որսի սար է ունեցել: Ձենո՛վ Օհան, ինչո՞ւ քո կինը չէր ուզում պահել ու մեծացնել Դավթին: Ես այս հարցերի բոլոր պատասխանները ուզում եմ իմանալ: Ցտեսություն, մինչ հանդիպում…
Category: Իմ գրադարանը
Եղնիկը
Մի անգամ իմ բարեկամ մի որսորդ մեր հանդի անտառուտ սարերից մի եղնիկ նվեր բերեց երեխաներիս համար»:
Այսպես սկսեց ընկերս աշնանային մի երեկո, երբ նստած միասին նրա պատշգամբում, հիացած նայում էինք հեքիաթական վերջալույսով վարվռուն սարերին, որոնց վրա մակաղած հոտերի նման մեղմորեն հանգչում էին ոսկեգեղմ անտառները:
«Այդ մի մատաղ ու խարտյաշ եղնիկ էր, խորունկ, սև ու ջինջ աչքերով, որ ծածկվում էին երկայն, նուրբ թարթիչների տակ:
Կամաց-կամաց մեր վրա սովորեց նա. էլ չէր փախչում, չէր վախենում մեզնից. մանավանդ շա՜տ մտերմացել էր երեխաներիս հետ. նրանց հետ միասին վազվզում էր պարտեզում, նրանց հետ ճաշում էր, նրանց հետ քնում:
Մի բան ինձ շատ էր զարմացնում: Եղնիկը թեև այնպես ընտելացել էր մեզ, սովորել էր մեր տանն ու դռանը, բայց մեկ-մեկ մեզնից թաքուն բարձրանում էր այս պատշգամբը և ուշագրավ, լռիկ նայում էր հեռու` անտառներով փաթաթված սարերին. ականջները լարած խորասույզ լսում էր անտառների խուլ ու անդուլ շառաչը, որ երբեմն ուժեղանում էր, երբեմն բարականում` նայելով հովերի թափին: Նայում էր նա այնպե՜ս անթարթ և այնպե՜ս ինքնամոռաց, որ երբ պատահում էր բարձրանում էի պատշգամբը, ինձ բավական միջոց չէր նկատում և երբ հանկարծ ուշքի էր գալիս, նետի պես ծլկվում էր մոտիցս… Արդյոք գիտե՞ր նա, որ ինքը ղողանջուն անտառների ազատ երեխան է եղել, որ մայրը այնտեղ է կաթ տվել իրեն, որ այնտեղ է իր հայրը եղջյուրները խփել կաղնիներին: Արդյոք, գիտե՞ր, որ այդ խուլ շառաչը անուշ-անուշ օրորել է իրեն առաջին անգամ, և ո՞վ գիտե, գուցե, երազներ է բերել իրեն, սիրուն երազներ… Խե՜ղճ եղնիկ… Կարոտ` իր սիրած գուրգուրող անտառներից և զանգակ աղբյուրներից, իր խարտյաշ մորից և հովերի հետ վազող ընկերներից` հիմա տանջվում, տառապում է մեզ մոտ, մտածում էի ես: Եվ այնպես սրտանց ցավակցում էի նրան… Չէ՞ որ նա էլ մեզ պես մտածող և զգայուն հոգի ունի:
Ես շատ էի հարգում նրան, խնդրեմ չծիծաղես վրաս, այո՛, այնքան, որ երբ նա բարձրանում էր պատշգամբը, հեռացնում էի երեխաներիս, և թողնում էինք նրան մենակ իր ապրումների հետ…
Երբ գրկում էի նրան, այդ նազելի էակին, և նայում էի լեռնային աղբյուրների նման վճիտ աչուկների մեջ` տեսնում էի այնտեղ մի թախծալի, երազուն կարոտ…
Մի գիշեր, մի քամի գիշեր էր, սարերից անսանձ փչում էր քամին, դուռն ու պատուհանները ծեծում ու ծեծկում: Պարզ լսվում էր, որ այնտեղ, անտառում, դարավոր կաղնիներն ու վայրի ընկուզենիները ճակատում էին հողմի դեմ` աղմկում և գոռում: Եվ քամին բերում էր անընդհատ անտառի այդ լիակուրծք խշշոցն ու մռունչը, ու թվում էր թե` հենց մեր դռան առջև է աղմկահույզ, հողմածեծ անտառը: Երեխաներս վախից կուչ էին եկել. մինչդեռ եղնիկը դողում էր մի խենթ սարսուռով: Աչքերը կայծակին էին տալիս: Անթարթ, ամբողջովին լսելիք դառած` ականջ էր դնում նա անտառի հուժկու շառաչին, որ խոսում էր նրա հետ մայրենի լեզվով:
Անտառը կանչում է նրան, ընկերների ազատ վազքն է տեսնում նա մթին թավուտների մացառուտ ժայռերն ի վեր,- մտածում էի ես:
Մի փոքր հետո ավելի սաստկացավ քամին` փոթորիկ դառնալու չափ. մեկ էլ աղմուկով բացվեցին լուսամուտի փեղկերը, և մի ուժգին շառաչ միանգամից ներս խուժեց: Եղնիկը հանկարծակի մի ոստումով ցատկեց լուսամուտի գոգը` աչքերը սուզելով շառաչուն խավարի մեջ: Ես իսկույն վրա վազեցի բռնելու նրան, սակայն նա մի ակնթարթի մեջ թռավ լուսամուտից պարտեզը և ծածկվեց խավարների մեջ…
Դե՛հ, հիմա՛ գնա ու գտիր նրան իր հայրենի անծայր անտառներում…»:
- Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դուս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:
փախչում,երբ, պատշգամբ, ակնթարթ։
- Տեքստից դուրս գրի՛ր տրված բառերի հոմանիշները:
ա/զուլալ — պարզ։
բ/լուռ — անձայն։
գ/ակնդետ — անհամբեր։
դ/ընտանի — տնական։
- Դարձվածքները և համապատասխան բացատրությունները գրի՛ր իրա դիմաց:
ա/ լույս աշխարհ գալ — ծնվել, հայտնվել
բ/խելքը գլխին — դատող, բանիմաց, խելացի
գ/Կողը հաստ — համառ, ինքնասածի, կամակոր
դ/ճաշը եփել — մեկին պաժել, լավ ծեծել
ա/մեկին պաժել, լավ ծեծել
բ/համառ, ինքնասածի, կամակոր
գ/դատող, բանիմաց, խելացի
դ/ծնվել,հայտնվել
- Տեքսից դուրս գրի՛ր չորս բարդ բառ:
- խորասույզ,
- ուշագրավ,
- լիակուրծք,
- հողմածեծ:
5.Օտար բառերը փոխարինի՛ր հայերեն համարժեքներով:
ա/զակազ-պատվիրել
բ/մալինա -ազնվամորի
գ/կենգուրու -այգեվազ
դ/ստարտ-մեկնարկ
- Տեքստից դուրս գրի՛ր եզակի թվով գործածված չորս բառ:
- որսորդ,
- եղնիկ,
- երեխա
7.Տրված բառերից յուրաքանչյուրի դիմաց նշված է, թե այն ինչ խոսքի մաս է: Ո՞ր տարբերակում է սխալ նշված:
ա/որսորդ – գոյական
բ/եղնիկ – գոյական
գ/առաջին –ածական, թվական
դ/ազատ –ածական
8.Տեքստից դուրս գրի՛ր մեկական հարցական և բացականչական նախադասություն
Չէ՞ որ նա էլ մեզ պես մտածող և զգայուն հոգի ունի:
Խե՜ղճ եղնիկ։
Ուսումնական ընթերցանություն
- Ո՞վ է գրքի հեղինակը (գտնել համացանցից տեղեկություններ նրա մասին, էլ ի՞նչ գրքեր է գրել):
- Ես կարդացել եմ ժողովրդական հեքիաթների մի գիրք, որ կոչվում է «100 դասական հեքիաթներ»։
- Ո՞վ էր գրքի հերոսը, ինչպիսի՞ն էր նա:
- Գրքում շատ հերոսների կան ՝ պապիկ, արքայադուստր, գորտ ևբայլն։
- Ի՞նչ սովորեցիք այս գրքից:
- Ինձ սովորեցրեց, որ մարդը պետք է լինել բարի, աշխատասեր, խելացի և մեծամի չլինել։
- Գիրքը ձեզ դո՞ւր եկավ, ինչպե՞ս կներկայացնեք այս գիրքը, որ ձեր ընկերներն էլ ցանկանան այն կարդալ։
- Այս գիրքը շատ հետաքրքիր է, որովհեև գրքում կար ավելին քան հարյուր դասական հեքիաթներ։ Գիրքը շատ սովորեցնող, հետաքրքիր է։
Նարե Հովհաննիսյանի բլոգ 