Español

Проект «Празднование Нового года в разных странах»

Познакомимся с самыми интересными новогодними обычаями некоторых стран.

Греция – По дороге домой жители Греции берут с дороги большой камень и бросают его перед дверью, произнося следующие слова: «Пусть богатство домохозяина будет таким же тяжелым, как этот камень». Если на пути нет тяжелого камня, гости берут очень маленький камень и, бросив его у двери, читают: «Пусть беды домохозяина будут такими же маленькими, как этот камень».

Болгария – В Болгарии за новогодним столом собираются любимые, друзья, родственники и во всех домах выключают свет на три минуты. Затем собравшиеся за столом целуют друг друга. Никто не говорит, кого они целовали. Эти рождественские поцелуи спасены рождественской тьмой.

Китай – В Китае до сих пор соблюдается ритуал омовения Будды в новогоднюю ночь, а в канун Нового года священники во всех храмах и монастырях моют статуи Будды. И вот люди, услышав адресованные им поздравления и благословения, умываются или обливаются водой. Вот почему почти все в Китае носят мокрую одежду в канун Нового года.

Япония – Во-первых, в Японии Новый год отмечается после 108 ударов колокола. По традиции каждый из этих ударов уничтожает один из недостатков человека. В первые минуты нового года японцы смеются, что, по их мнению, является залогом успешного года. А дом украшен бамбуком, который является символом вечности и верности. На рассвете японцы выходят из домов, чтобы встретить рассвет. Под первыми лучами новогоднего солнца они поздравляют друг друга и дарят подарки.

Венгрия – В Венгрии принято свистеть в канун Нового года. Люди свистят не пальцами, а детскими игрушками. Считается, что он отгоняет от дома злые силы и приносит в дом успех и счастье.

Куба. На острове Свободы люди должны съесть 12 виноградин во время новогодних колоколов, чтобы обеспечить себе счастливый и успешный новый год. Перед новым годом наполняют водой всю посуду в доме, а в полночь сливают собранную с окон воду вниз. Таким образом, они желают, чтобы в новом году путь был таким же ясным и чистым, как вода.

Колумбия – В канун Нового года в Боготе, столице Колумбии, проходит кукольный парад. По улицам Боготы проезжают тысячи кукол, ведьм и других сказочных существ, прикрепленных к крышам автомобилей. А главный герой новогоднего утренника – прошедший год. Она ходит по залу на высоких каблуках в смешной одежде и рассказывает детям смешные истории.

Шотландия – В канун Нового года в Шотландии дверь в дом открывают сразу после звона колоколов, чтобы пропустить старый год и наступить новый. Шотландцы верят, что счастье и успех всего года зависит от человека, который первым войдет в дом и встретит Новый год. «Счастливые гости» — темноволосые мужчины, которые приносят в дом подарки. Гости должны принести домой кусок угля, чтобы положить его в камин.

Англия – В Англии в канун Нового года для детей ставят спектакль по мотивам старинных английских сказок. Перед сном дети расставляют на столах тарелки для подарков, а еду для оленей Санты — в обувь. Влюбленные целуются, чтобы быть вместе в течение всего года под звон новогодних колоколов.

Эквадор – В Эквадоре после звона новогодних колоколов из окна выбрасывают стакан, полный воды, чтобы оставить несчастья прошлого года. Если эквадорец хочет путешествовать круглый год, ему приходится бегать по дому с чемоданом в руке, звоня в новогодние колокола. Если он хочет быть богатым, он должен носить нижнее белье желтых тонов, как только прозвенит новогодний колокольчик, а если он хочет быть счастливым, он должен носить нижнее белье красных тонов.

Италия – В канун Нового года в Италии выбрасывают старые вещи из окна, заменяя их новыми. Итальянцы уделяют пристальное внимание тому, кого они первыми встречают в Новом году. Видеть священнослужителя или ребенка нежелательно, а вот встретить старого, горбатого дедушку считается признаком удачи.

Հին հայերի Նոր տարին

Հայերը տարբեր ժամանակաշրջանում Ամանորին տվել են տարբեր անվանումներ՝ Նոր տարի, Նավասարդ, Տարին գլուխ, Տարեմուտ, Կաղանդ: 

Տոմարի զարգացման փուլում տարեսկիզբ է համարվել Նավասարդ ամսի Արեգ օրը, որը համապատասխանում է հուլյան տոմարի օգոստոսի 11-ին և կոչվել է Ամանոր կամ Նավասարդ: Ըստ ավանդության՝ այդ օրը Հայկ Նահապետը մենամարտել և հաղթել է Բելին: Նավասարդը համընկնելով բերքահավաքի հետ՝ վերածվում էր իսկական բերք ու բարիքի տոնի: Աշխատավորները սեղանին էին դնում իրենց առաջին բերքը, իսկ տանտիրուհիները` իրենց ձեռքով պատրաստած անուշեղենը և չոր մրգերը: Հետագայում՝ հուլյան տոմարից հետո (18-րդ դար), մեր ժողովուրդն էլ քրիստոնյա շատ ժողովուրդների նման տարեմուտի առաջին օրը սկսեց նշել հունվարի 1-ին, իսկ Նավասարդ-Ամանորն էլ սկսեց կոչվել Նոր տարի: Այսօր Նոր տարվա տոնակատարությունները մեր ժողովուրդը նշում է հունվարի 1-6-ը, իսկ հունվարի 6-ին եկեղեցու հետ միասին` Քրիստոսի Ծննդյան և Մկրտության տոնը (Ջրօրհնեք): 

Ամանորը հայկական դիցարանում նոր տարին անձնավորող աստվածն էր։ Բառի ծագումնաբանությունը բխում է բնապաշտական Ամանոր աստծուց, որ հենց մարմնավորում էր Նոր տարին, Երկրի և մոլորակների պտույտը։ Հայոց դիցարանում Ամանորը պտղաբերության, բերքը պահպանող աստվածն էր, Ամանորի եղբայրն էլ Վանատուրն էր, հյուրընկալության աստվածը:

Ինչպես են զարդարել տունը

Հնուց ի վեր Արևելյան Հայաստանում Ամանորին զարդարել են ձիթապտղի ծառ։ Ձիթապտղի ճյուղը տնկում էին գաթայի մեջ և այդ ճյուղը զարդարում էին տարբեր տեսակի չրեղենով, այնուհետև՝ տոնից հետո, որպես ծես մազ էին կապում ճյուղի վրա, որպես երկարակեցության խորհրդանիշ, ապա այդ ճյուղը վառում էին, իսկ վրայի չրեղենն օգտագործում: 

Սուրբ Ծննդյան օրը երեխանները խաչերով և մոմերով զարդարված դդում էին իջեցնում երդիկից: Մոմերի լույսը խորհրդանշում էր Քրիստոսի ծնունդը՝ նա ծնվեց և լույս բերեց աշխարհին: Բացի դա կար նաև «Գոտեկախ» կամ «Կախուկ», որի ժամանակ կախում էին գոտիներից ամրացված գուլպաները, որպեսզի տան անդամները  քաղցրավենիքով լցնեին դրանք։ Ենթադրաբար մերօրյա ամանորյա զարդարանքների մեջ կրակարանի մոտ կախված գուլպաները հայկական հին ամանորյա սովորությունն են խորհրդանշում։ 

Ով էր Կաղանդ պապը

Հայկական արձանագրություններում Ձմեռ պապի անունը շատ հաճախ հիշատակվում է իբրև Կաղանդ պապիկ: Կաղանդ Պապը ազգային արժեքները, ծիսական համակարգը պահպանող ու սերունդներին փոխանցող կերպար է։ 

Կաղանդ պապը ոչ թե նվերներ, այլ Ամանորի յոթ խորհուրդ է տվել՝ փոխադարձ հարգանք, խաղաղություն, ազնվություն, իմաստություն, աշխատասիրություն, համեստություն և գոհունակություն։

Ինչ են դրել սեղանին

Հայոց ավանդական կենցաղում, քանի որ Ամանորը համընկնում էր Սուրբ Ծննդյան պասին, այդ իսկ պատճառով ամանորյա ուտեստների շարքում գերակշռում էին պասին հատուկ ուտելիքները: Պատրաստվում էին լոբի, ոսպով քյուֆտա, բլղուրով և բրնձով տոլմա, բլղուրի և սիսեռի խառնուրդից գնդիկներ, ավելուկով աղցան: 

Ամանորյա հայկական մաղթանքներ

Ամանորյա հայկական մաղթանքներ

Թող Նոր տարում խաղաղության մեջ պայթեն ու ճայթեն բոլոր բողբոջները` և նուռը կարմիր, և խնդությունը մարդկային հոգու, և հիացք ու զարմանք պատճառող ամեն տեսակ շնորհք ու տաղանդ:
Թող ամենալավն ու խաղաղավետը լինեն Նոր տարվա առաջին օրը, հաջորդ օրը և մնացած բոլոր օրերը:Ամանոր, խաղաղությամբ ու բարությամբ լցրու ամենքի սրտերը: Բարությունից մարդու աչքին աշխարհը հազար անգամ մեծ է երևում, ունեցածը` հազարապատիկ շատ:
Մաղթենք, որ Ամանորը անկատար չթողնի ոչ մեկի բարի ցանկությունը:
Նոր տարի, գալդ բարի, խաղաղալից ու պտղալից եղիր:
Ամանոր, թող խաղաղությամբ անցնեն մարդկային կյանքի բոլոր օրերը: Այնպես արա, որ պատանին չշտապի տարեց դառնալու, ոչ էլ տարեցը ժամանակից շուտ հևասպառ դառնա ծերության լանջերին:
Նոր տարին խաղաղություն է, խաղաղությունը` Նոր տարի:
Նոր տարին մարդուն դարձնում է առավել բարի, առույգ, մարդամոտ, երազկոտ; Մաղթենք, որ նա այդպիսին մնա մինչև տարեվերջ  և հաջորդ բոլոր տարիներին:
Ամանոր, խաղաղության մեջ պահիր համայն աշխարհը և առանձին-առանձին ամեն տուն, և թող ծիծաղն անպակաս լինի ամենքի դեմքից:

Հացը` հին հայերի ամանորյա խորհրդանիշ

Մեր նախնիների համար հացը նաև Ամանորի խորհրդանիշ է համարվել: Տարբեր նահանգներում հացի հետ կապված տարբեր ավանդույթներ կային:
Բարձր Հայքում ճերմակ ցորենի հաց էին թխում, կեսը ուտում էին հին տարում, մյուս կեսը` Նոր տարում, կարծես խնդրելով հայոց աստվածներին, որ Նոր տարին հին տարվա պես հացառատ լինի:
Աղձնիքում Նոր տարվա ուտելիքներով ծանրաբեռնված սեղանի վրա մի քանի բուռ հացահատիկով փոքրիկ բլուր էին պատրաստում և ասում.
-Հիմա Անահիտ աստվածուհին կգա, կշնորհավորի  Նոր տարին, մի պատառ հաց կվերցնի  և գալիք տարում ցորենի բլուրներով կվարձատրի մեր արդար աշխատանքը:
Տուրուբերանում Նոր տարվա սահմանագլխին թոնիր էին վառում և թարմ լավաշի բույրով լցնում  տունը:
Վասպուրականում Նոր տարվա նախօրյակին գինու բոլոր կարասների ու տիկերի բերանները փակում էին, կարծելով, թե հայոց Ամանորի պատանի աստվածը կարող է գինի խմել, հարբել և մոլորվել: Բայց նկատի առնելով, որ Ամանորը երկար ճամփա է անցել և կարող է քաղցած լինել, նրա համար կարասների և տիկերի բերաններին մեկական կտոր թարմ հաց էին դնում:
Ծոփքում ցորենը աղանձ էին անում, մի մասը ուտում էին, մի մասը լցնում գետը կամ առուն` նվիրելով անձրևի աստծուն` գալիք տարին ցորենաբեր լինելու համար:
Կորճայքում տան գլխավորը չորեքթաթ շրջում էր սենյակի մեջ և Նոր տարվա համար թխված լավաշից կտորներ էր տալիս տան անդամներին, դրանով կարծես ասել էր ուզում , որ Նոր տարուն աստվածները հաց կտան նրան, ով մեջքը ծռած կաշխատի օրնիբուն:
Պարսկահայքում Նոր տարվա հացի խմորը շաղում էին Կապուտան լճի ջրով, հուսալով, որ Նոր տարում երաշտ չի լինի: Պարսկահայերն ասում էին, թե երաշտի տարիներին Կապուտանը փոթորկվում է,  և նրա ցայտքերը թռչում էին երկինք, ապա անձրև դառնալով` թափվում շոգից տոչորվող արտերի վրա:
Սյունիքում  Նոր տարվա շեմին իրարից խռով մարդիկ  պետք է ուտեին հացի նույն կտորից, այլապես Աստված բերքառատ չէր անի նրանց արտերը:
Արցախում ցորեն էին խաշում, լցնում մեծ ամանի մեջ և դնում սեղանին: Խաշվելուց հատիկները ուռչում էին և սովորականից երկու անգամ մեծանում: Արցախցին դրանով հիշեցնում էր աստվածներին, որ հաճելի կլինի, եթե Նոր տարում ցորենի հատիկները այդքան խոշոր լինեն:
Փայտակարանում Նոր տարուց մի քանի ժամ առաջ տան եղած գարին տանում էին գոմ կամ մի այնպիսի գաղտնի անկյունում էին պահում, որ Ամանորի աստծու աչքին չերևա, չասի, թե ունեք, և Նոր տարին ցորենաբեր չանի:
Ուտիքում տան շեմին կախում էին մի կտոր հաց` ցանկանալով ասել, որ ամեն մարդ  կարող է հյուրասիրվել և մի կտոր հաց ուտել:
Գուգարքում Ամանորը դիմավորում էին բոլոր ջրաղացները աշխատեցնելով:
Արարատում համոզված էին, որ Նոր տարին ձյունափայլ լավաշի խուրձերը ուսին իջնում է Մասիսի կատարից և հաց բաշխում նախ աշխատավորներին, հետո մնացածը տալիս հարուստ ծույլերին և ծույլ աղքատներին:
Աղբյուրը` Հայկ Խաչատրյանի «Հացապատում»վ

Գործնական աշխատանք

Ածական

1.Տրված գոյականները ածանցների օգնությամբ դարձրու ածականներ:
Աղմուկ-աղմկոտ-աղմկալի-անաղմուկ, պատկեր-պատկերավոր, հմայք-հմայիչ-անհմայ, յուղ-յուղալի-յուղոտ-անյուղ, գիշեր-գիշերային, ցավ-ցավալի-անցավ, ձև-անձև, գովք-գովելի-գովական, շող-շողուն-շողշողուն-անշող, հույզ-հուզիչ-անհույզ, վաստակ-վաստակավոր-անվաստակ, հրապույր-հրապուրիչ-անհրապուր, ժպիտ-ժպտալի-անճպիտե, գույն-գույնզգույն-անգույն-դժգույն:
2. Առաջին և երկրորդ շարքերի համապատասխան արմատներով կազմիր 6 բարդ ածական:
ա. հաստ, թանկ, խիստ, սաղարթ, առատ, հորդ
բ.  պահանջ, խիտ, ձեռն, գին, բուն, առատ:

Հաստաբուն, թանկագին, խստապահանջ,սաղարթախիտ, առատաձեռն, հորդառատ

ա. աստղ, փուշ, շեկ, քաղցր, արագ, գիրկ
բ.  համ, հեր, վազք, տերև, զարդ, բաց:

Աստղազարդ, փշատերև, շիկահեր, քացրահամ, արագավազ, գրկաբաց

3. Առաջին շարքի ածականների հականիշները գտիր երկրորդ շարքում:
ա. երկչոտ, խոր, հարազատ, զուլալ, շնորհալի, ցնծուն, միամիտ
բ.  օտար, ծանծաղ, աներկյուղ, ապաշնորհ, խորամանկ, պղտոր, տրտում:

Երկչոտ-աներկյուղ, խոր-ծանծաղ, հարազատ-օտար, զուլալ-պղտոր, շնորհալի-ապաշնորհ, ցնծուն-տրտում, միամիտ-խորամանկ։

4.Բառախմբում առանձնացրու հոմանիշ ածականների 5 եռյակ:

Հռչակավոր, աժդահա, դաժան, պարծենկոտ, հզոր, անողոք, մեծամիտ, վիթխարի, զորեղ, անվանի, անգութ, նշանավոր, գոռոզ, հուժկու, հսկա:

Հռչակավոր-նշանավոր-անվանի

Աժդահա-հսկա-վիթխարի

Դաժան-անգութ-անողոք

Պարծենկոտ-մեծամիտ-գոռոզ

Հզոր-հուժկու-զորեղ

5. Տրված առածներում կետերի փոխարեն տեղադրիր հականիշ ածականները:

Անճոռնի ճուտիկը սիրուն կարապ կդառնա: (սիրուն, անճոռնի)
Ասելը հեշտ է, անելն է դժվար: (հեշտ, դժվար)
Վատ կտորից լավ վերարկու չես կարի: (լավ, վատ)
Ժլատի փորը լիքը է, գրպանը՝ դատարկ: (լիքը, դատարկ)
Չքավորի գրպանը դատարկ ՝, սիրտը՝ լիքը: (լիքը, դատարկ)