Posted in Աշխարհագրություն

Ազգային տնտեսություն

Դասի հղում ։

1.Որո՞նք են տնտեսության զարգացման նախադրյալները։

Գյուղատնտեսություն, արդյունաբերություն, սպասարկման ոլորտ, նյութական և հոգևոր պահանջմունքների բավարարում, բնական պայմաններ, ռեսուրսներ, աշխարհագրական դիրք, եղանակ:

2.Նշեք 5 երկիր որտեղ տնտեսության առաջատար ճյուղը
ա) գյուղատնտեսությունն է

Բանգլադեշ, Զանզիբար, Սոմալի, 
բ) արդյունաբերությունն է

Չինաստան, Հնդկաստան, Բրազիլիա, Նիգերիա, Լիբիա
գ) սպասարկման ոլորտն է

Հայաստան, Ռուսաստան, Ֆրանսիա, Գերմանիա, Իտալիա

3.Ի՞նչ ազդեցություն ունի երկրի աշխարհագրական դիրքը երկրի տնտեսության զարգացման վրա. բերել օրինակներ:

Աշխարհագրական դիրքը մեծ ազդեցություն ունի գյուղատնտեսության վրա: Գյուղատնտեսության մեջ մտնում է որսորդությունը, իսկ եթե երկրի դիրքը այնպիսին է, որ չկան անտառներ, կարող ենք վստահ ասել, որ այնտեղ չի կարող զարգանալ գյուղատնտեսության այդ ոլորտը: Այդպես է օրինակ`Եգիպտոսում: Եթե երկիրը չունի ծով, օվկիանոս կամ լիճ այդ դեպքում նա չի կարող զարգացնել ձկնորսությունը:

4.Ի՞նչ ազդեցություն ունեն երկրի բնական պայմաններն ու ռեսուրսները երկրի տնտեսության զարգացման վրա. բերել օրինակներ:

Երկրի արդյունաբերությունը կարող է շատ քիչ զարգացում ունենալ, եթե երկիրը չունենա նավթ: Այսինքն կարող ենք հետևություն անել, որ երկրի համար բնական ռուսուրսները շատ մեծ ազդեցություն ունի, հատկապես արդյունաբերության ոլորտում:

5.Ի՞նչ ազդեցություն ունի հարևան երկրների ազդեցությունը երկրի տնտեսության զարգացման վրա. բերել օրինակներ:

Եթե հարևան երկրները թույլ չտան այլն երկրներից ապրանք, կամ ուտելիք բերել, դա կարող է մեծ ազդեցություն ունենալ երկրի տնտեսության վրա, քանի որ այդ երկրի ժողովուրդը զրկվում է այդ ապրանքից, կամ այդ ուտելիքից:

Posted in Հայոց լեզու

Ածական անուն

Ածական անուն կամ ածական են կոչվում առարկայի հատկություն կամ վերաբերություն ցույց տվող բառերը: Ածականները պատասխանում են ինչպիսի՞, որպիսի՞, ո՞ր հարցերին:
Ածականները չեն հոլովվում, բայց եթե խոսքի մեջ հանդես են գալիս գոյականաբար, կարող են հոլովվել եզակի և հոգնակի թվով: Օրինակ Սպիտակը մաքրության խորհրդանիշն է: Ես խաղում եմ սպիտակներով:
Բայց կան բառեր, որոնք հավասարապես կարող են հանդես գալ և՛ իբրև գոյական, և՛ իբրև ածական:
Օրինակ աղքատ, բարեկամ, խենթ, դավաճան, խավար, ծերունի, հիվանդ, հարևան, հարազատ, հարուստ, գող, որբ, սուտասան, սուրբ, դպրոցական, զինվորական կտրիճ և այլն:

Առաջադրանքներ:
1. Կազմի՛ր բառակապակցություններ` ա շարքի բառերի հետ գործածելով գոյականներ, բ շարքի գոյականների հետ գործածելով ածականներ:
ա) մարմարյա սրահ, մրգատու ծառեր, շքեղ զգեստ, բերրի հողը կեղծ ծաղիկ, անարատ կաթ:
բ)գույնզգույն զգեստ, բարեհամբույր վերաբերմունք, քար լռություն, տխուր միտք, ուրախ կյանք:

2. Նախադասությունների մեջ տրված բառերը գործածի՛ր մի դեպքում որպես գոյական, մյուս դեպքում որպես ածական: Ապստամբ,խավար, դպրոցական, հարուստ, դավաճան, կենդանի:

Կատաղած ապստամբներ հարձակվեցին մարդկանց վրա։

Ապստամբ զինյալները շրջապատեցին քաղաքը։

Խավարը պատեց ճանապարհը։

Գյուղի ճանապարհը խավարոտ է։

Դպրոցականները գնում են զբոսնելու։

Երեխաները դպրոցական շորերով են։

Հարուստը խանութից գնեց բանան։

Հարուստ մարդը օգնեց աղքատին։

Դավաճանը սպառնում էր մարդկանց։

Իմ ընկերը ինձ դավաճանեց։

Կենդանիները փախել էին գազանանոցից։

Փոքրիկ աղջիկը հագել էր կենդանիներով զգեստ։

3. Տրված զույգ բառերից կազմի՛ր ածականներ:
Առյուծ և սիրտ, տերև և փուշ, երանգ և երփն, ձայն և վիշապ, թույր և ձյուն, սուր և ծայր, դատարկ և գլուխ, շեկ և հեր, գունդ և ձև, փրփուր և բաշ, միշտ և ժպիտ, ձյուն և փրփուր:

Առյուծասիրտ, փշատերև, երփներանգ, վիշապաձայն, ձյունաթույր, սրածայր, դատարկագլուխ, շիկահեր, գնդաձև, փրփրաբաշ, մշտաժպիտ, ձյունափրփուր։

Posted in Հայոց լեզու

Գործնական աշխատանք

1.Հարցական դերանունները փոխարինի՛ր համապատասխան հոլովով դրված գոյականներով

Ո՞վ, ի՞նչը եկավ:
Ո՞ւմինչի՞  պայուսակը:
Մոտենալ ո՞ւմինչի՞ն :-, տատիկին, գրասեղանին
Հեռանալ ումի՞ցինչի՞ց-ընկերուհուց, բակից
Հիանալ ումո՞վինչո՞վ:-մայրիկով, դպրոցով

2. Կազմիր տրված գոյականների սեռական հոլովը և նշիրթե որ հոլովմանն է պատկանում:

Սենյակ,
տան,-ա հոլովման
քաղաքի, — ի հոլովման
այգու-այգու ու հոլովման,
օրվա, — վա հոլովման
գեղեցկության,- ա հոլովման
 լեռան- ա հոլովման
քրոջ, — ոջ հոլովման
դռան, — ան հոլովման
փողոցի, — ի հոլովման
բեռան , — ան հոլովման
գրքի, — ի հոլովման
ամսվա, -վա հոլովման
լուսամուտի, — ի հոլովման
ձյան,-  ան հոլովման
ընկերոջ,-  ոջ հոլովման
ուսման, -ան հոլովման
աշնան, — ան հոլովման
գրչի, -ի հոլովման
շան, -ան հոլովման
ձկան, -ան հոլովման
բարդու, -ու հոլովման
խաղողի, — ի հոլովման
զարգացան, -ան հոլովման


դիմումի, -ի հոլովման
խնձորենու, -ու հոլովման
րոպեի, ի հոլովման
շաբաթվա, -վա հոլովման
ապակու, -ու հոլովման
սարի, -ի հոլովման
պապու,  -ու հոլովման
մասրենու, -ու հոլովման
մորեղբոր, -որ հոլովման
գդալ,-գդալի  ի հոլովման
սյան, -ան հոլովման
ձիու, -ու հոլովման
երեկվա,  -վա հոլովման
երեկոի,  ի հոլովման
խաղաղության- ան հոլովման:

Օրինակ`  սենյակ-սենյակի, ի հոլովման 

3.Տեքստից դուրս գրիր գոյականները և նշիր հոլովն ու հոլովման տեսակը:

Մեր կապիկը մի աֆրիկացուց էինք ձեռք բերել, որը վառ անհատականությամբ ու յուրահատուկ հումորով օժտված մի էակ էր: Ամեն օր նրան դուրս էինք տանում ու կապում ծառին: Առաջին երկու օրը խելոք նստում էր տան մուտքի մոտ, ու նրա կողքով չընդհատվող հոսանքով անցնում էին որսորդները, մեզ սննդամթերք բերող պառավ կանայք, խումբ-խումբ վազում էին խխունջներ ու միջատներ բերող փոքրիկ տղաներ: Մենք ենթադրում էինք, որ այդ անդադար շարժումը կզվարճացնի ու կհետաքրքրի կապիկին: Այդպես էլ եղավ: Նա շատ շուտ գլխի ընկավ, որ պարանի երկարությունն իրեն թույլ է տալիս թաքնվել բակի դռնակի մոտ, և օգտվեց դրանից: Հենց որ ոչինչ չկասկածող մի աֆրիկացի բակ էր մտնում, կապիկն իսկույն դուրս էր ցատկում դարանից ու բռնում խեղճի ոտքը: Հետն էլ այնքան սոսկալի ճղճղոց էր գցում, որին նույնիսկ ամենապինդ նյարդերն ունեցող մարդը չէր դիմանում: Օրինակ՝ կապիկը- ուղղական հոլով. ի հոլովում 
                  Աֆրիկացուց- բացառական հոլով,
                 անհատականությամբ-գործիական
                 Հոմորով-գործիական
                 Էակ-Ուղղական հոլով
                 ծառին-տրաան հոլով,
                 Օրը-ուղղական հոլով
                 մուտքի-սեռական հոլով
                 Հոսանքով- գործական հոլով
                 Որսորդները-ուղղական հոլով
                 Սննդամթերք- ուղղական հոլով
                 Կանայք-ուղղական հոլով
                 Խխունջներ-ուղղական հոլով
                 Միջատներուղղական հոլով
                 Տղաներ-ուղղական հոլով
                 Շարժումը –ուղղական հոլով
                 Կապիկին- սեռական հոլով
                 Դռնակին-սեռական հոլով
                 Աֆրիկիացի-ուղղական հոլով
                 Ոտք-հայցական հոլով
                 Դարանից-Բացառական հոլով
                 Ճղճղոց-ուղղական հոլով
                 Նյարդերին-ուղղական հոլով
                 Մարդը-ուղղական հոլով

Posted in Աշխարհագրություն

Բնական ռեսուրս

Похожее изображениеԴասի հղում

  1. Ի՞նչ տարբերություն կա բնական ռեսուրսների և բնական պայմանների միջև:
    Բնական պայմանն դա տարածքներնն են, որտեղ մարդիկ ապրում են և չէն օգտվում բնությունից, իսկ բնական ռեսուրսը՝ բնությունից ստացած այն տարրն է, որ օգտագործվում է տնտեսության մեջ:
  2. Կարո՞ղ է բնական պայմանը ժամանակի ընթացքում դառնալ բնական ռեսուրս, բերել օրինականեր:
    Այո իհարկե: Օրինակ` եթե դու գնում ես ձկնորսության դու ստեղծում ես քեզ համար բնական պայման, բայց դու պետք է ձուկը խորովես այսինքն պետք է կրակ վառես , իսկ կրավ վառելու համար պետք է փայտ որը դու վերձնում ես բնությունից: 
  3. Նշեք հինգ սպառվող չվերականգնվող ռեսուրս և հինգ սպառվող վերականգնվող ռեսուրս:
    Սպառվող չվերականգնվող ռեսուրս- նավթ, մետաղ, պղինձ, հանքաքար, ոսկի:
    Սպառվող վերականգնվող ռեսուրս`-ջուր, անտառ, կենդանական ռեսուրսներ, ծառ, ծաղիկ:
  4. Նշեք հինգ ռեսուրս, որոնց սպառվելու դեպքում կարելի է փոխարինել այլ ռեսուրսով: փայտ, գազ, ավազ, նավթ, քար: