Posted in Ռուսերեն

Времена глагола

5 урок. 22-24 сентября.

Времена глагола.

Найдите и подчеркните глаголы в тексте, вставьте недостающие на месте пропуска:

Весна голосов.

Весна пришла. На телеграфном столбе сидит ворона. Над лесной проталиной пролител жаворонок. Сорока сидит на ветке. В светлых березняках — теньканье, посвисты, щебетанье. Под снегом в лощине течёт вода. Я присел на пенек, слушаю звуки весны и радуюсь ее приходу. А за спиной и в светлых березняках свист, щебетанье и время от времени шорох — оседает под солнцем последний снег.

Изменение глаголов.

  1. Замените настоящее время прошедшим.

Что я делала вечером? После уроков я обедала, отдыхала, читала газеты и журналы. Потом я занималась, готовила домашнее задание, учила слова, повторяла глаголы, писала тексты. Мой брат тоже готовил домашнее задание. Потом мы ужинали, играли в шахматы, смотрели телевизор, слушали радио.

Вставьте на месте пропуска подходящий из скобок, определите его время.

1.Когда я жил в Москве, я часто писал (пр.в.) письма домой. Я написал (пр.в.) письмо и пошёл гулять.(писать – написать)
2. Мой брат 2 года изучал (пр.в.) русский язык. Он уже хорошо изучил (пр.в.) русский язык и может говорить по-русски. (изучать – изучить)
3. Мы всегда встаём (н.в.) рано. Сегодня я встал (пр.в.) поздно. (вставать – встать)
4. Мы много раз повторяли (пр.в.) тему «Глагол». Недавно я ещё раз повтарила (пр.в.) её. (повторять – повторить)
5. Мой друг часто рассказывает (н.в.), как он жил и учился в Санкт-Петербурге. Вчера он рассказал (пр.в.), как он жил в Киеве. (рассказывать – рассказать)
6. Он спросил (пр.в.), где я живу. Он каждый день спрашивает (н.в.), когда Давид вернётся. (спрашивать – спросить).
7. Он часто покупает (н.в.) конверты на почте. Где вы купили (пр.в.) учебник «Русский язык»? (покупать –купить).

Составьте предложения, в которых бы было действие, происходящее в прошлом, настоящем и будущем. Используйте глаголы: рассказывать, поздравлять, приглашать, показывать, переводить, выступать.

Дополнительное задание:

  1. Выполните тест:

Укажите время выделенного глагола: ВЫВЕЛА медведица своих медвежат в лес. (Соколов-Микитов И.)

настоящее

будущее

прошедшее

2. Укажите время выделенного глагола: В лесной темноте хорошо ВИДЯТ рысьи глаза. (Соколов-Микитов И.)

будущее

прошедшее

настоящее

3. Укажите время выделенного глагола: Побегами молодой травы, голубыми и белыми подснежниками ПОКРОЮТСЯ лесные полянки. (Соколов-Микитов И.)

настоящее

будущее

прошедшее

4. Укажите время выделенного глагола: СПРЯТАЛСЯ в норе под корягой быстрый хорёк. (Соколов-Микитов И.)

прошедшее

будущее

настоящее

5. Укажите время выделенного глагола: У освещённой солнцем старой сосны РЕЗВЯТСЯ весёлые проказницы-белки. (Соколов-Микитов И.)

будущее

настоящее

прошедшее

6. Укажите время выделенного глагола: Душистой смолою ПАХНЕТ бор. (Соколов-Микитов И.)

будущее

настоящее

прошедшее

7. Укажите время выделенного глагола: Скоро ВЫВЕДУТСЯ на болоте длинноногие, неуклюжие журавлята. (Соколов-Микитов И.)

прошедшее

будущее

настоящее

8. Укажите время выделенного глагола: Уже НАДУЛИСЬ на деревьях душистые клейкие почки. (Соколов-Микитов И.)

будущее

прошедшее

настоящее

9. Укажите время выделенного глагола: На этой охоте ПРОИЗОШЛО со мною странное приключение. (Соколов-Микитов И.)

будущее

прошедшее

настоящее

10. Укажите время выделенного глагола: Много мошек и вредных гусениц СЪЕДЯТ за лето прожорливые птенцы. (Соколов-Микитов И.)

будущее

прошедшее

настоящее

  • Прочитайте «Притчу о блудном сыне»
Posted in Գրականություն

Կոմիտաս

Կոմիտասի մասին կենսագրական նյութեր։

Կոմիտասի երգերի մասին։

Կոմիտասը (Սողոմոն Սողոմոնյան) ծնվել է 1869 թ. սեպտեմբերի 26-ին (հոկտեմբերի 8-ին) Քյոթահիա կամ Կուտինա (Օսմանյան կայսրություն)  քաղաքում։ Նրա նախնիները պատմական Հայաստանի Գողթն գավառից Քյոթահիա էին գաղթել 17-րդ դարի վերջին։ Հայրը՝ Գևորգ Սողոմոնյանը, և մայրը՝ Թագուհի Հովհաննիսյանը, բնատուր գեղեցիկ ձայն են ունեցել և երգեր են հորինել, որոնք սիրվել և արմատավորվել են Քյոթահիայի երաժշտական կենցաղում։ 1870 թ. վախճանվում է Կոմիտասի մայրը, 1880 թ.՝ հայրը։ Որբացած երեխայի խնամքն իր վրա է վերցնում հայրական տատը, իսկ նրա մահից հետո՝ հորաքույրը։ 1876-1880 թթ. Կոմիտասը սովորում է Քյոթահիայի քառամյա դպրոցում, այնուհետև՝ Բրուսայի վարժարանում։

1881 թ. Քյոթահիայի առաջնորդական փոխանորդ Գևորգ վրդ. Դերձակյանն ուղևորվում է Էջմիածին՝ եպիսկոպոս ձեռնադրվելու։ Գևորգ Դ Ամենայն հայոց կաթողիկոսի կոնդակի համաձայն` նա պետք է իր հետ մի ձայնեղ որբ պատանի տաներ Ս. Էջմիածին՝ Գևորգյան ճեմարանում սովորելու համար։ Շուրջ քսան որբերից ընտրվում է Սողոմոնը։

Կոմիտասը 1895-96 թթ. Թիֆլիսում կոմպոզիտոր Մակար Եկմալյանի ղեկավարությամբ ուսումնասիրում է երաժշտական տեսական առարկաներ: 1896 թ. խոշոր նավթարդյունաբերող և բարեգործ Ալեքսանդր Մանթաշյանցի շնորհած թոշակով մեկնում է Բեռլին կրթությունը շարունակելու: 1899 թ.-ին ավարտում է Ֆրիդրիխ Վիլհելմ համալսարանի (ներկայում` Հումբոլդտ համալսարան) փիլիսոփայության բաժինը և Ռիխարդ Շմիդտի մասնավոր կոնսերվատորիան:  Կոմիտասը ուսանել է ակնառու երաժշտագետներ Օսկար Ֆլայշերի, Հայնրիխ Բելլերմանի և Մաքս Ֆրիդլենդերի ղեկավարությամբ։ 1899 թ.-ին դառնում է նորաբաց Միջազգային երաժշտական ընկերության հիմնադիր անդամներից մեկը, ընկերության ժողովներում հանդես գալիս հայ երաժշտության մասին զեկուցումներով, դասախոսություններով:

1907 թ. Փարիզում հրատարակվում է կոմպոզիտորի առաջին՝ «Հայ քնար» ժողովածուն, որտեղ ընդգրկված էին հայ գեղջուկ երգերի մեներգային և խմբերգային մշակումներ։

1910 թ. աշնանը Կոմիտասը տեղափոխվում է Կոստանդնուպոլիս, որի միջավայրն առավել նպաստավոր էր համարում իր գործունեության համար: Այստեղ հիմնում է 300 հոգուց բաղկացած «Գուսան» երկսեռ երգչախումբը՝ համերգներ տալով տարբեր քաղաքներում։ Շարունակում է գիտական և մանկավարժական գործունեությունը, հանդես գալիս հոդվածներով և զեկուցումներով։

1912 թ. Լայպցիգում հրատարակվում է Կոմիտասի «Հայ գեղջուկ երգեր» ժողովածուն, որը ներառում էր հայ ժողովրդական երգերի մեներգային և խմբերգային մշակումներ: 1914 թ. Փարիզում մասնակցում է Միջազգային երաժշտական ընկերության հինգերորդ համաժողովին՝ ներկայացնելով երեք զեկուցում հայ հոգևոր երաժշտության, ժողովրդական երաժշտության և խազագրության մասին։ Այս շրջանի ստեղծագործական նվաճումն է խմբերգային արվեստի գլուխգործոցներից մեկը՝ «Պատարագը» արական երգչախմբի համար։

Գևորգյան ճեմարանում ուսանելու տարիներին (1881-1893) բացահայտվում են Սողոմոնի՝ դեռևս մանկուց դրսևորված երաժշտական բացառիկ ունակությունները։ Սահակ վրդ. Ամատունու ղեկավարությամբ նա սովորում է հայ հոգևոր երաժշտության տեսական ու գործնական հիմունքներ։ Այս շրջանում նա սկսում է հավաքել և ուսումնասիրել հայ ժողովրդական երգեր, ինչպես նաև կատարել ստեղծագործական փորձեր։

1890 թ. Սողոմոնը ձեռնադրվում է սարկավագ։ Հոգևոր ուսումն ավարտելուց հետո պաշտոնավարում է ճեմարանում որպես երաժշտության ուսուցիչ։ 1894 թ. ձեռնադրվում է աբեղա և ստանում Կոմիտաս անունն` ի պատիվ 7-րդ դարի հայ շարականագիր, հայոց կաթողիկոս Կոմիտաս Ա Աղցեցու։ 1895 թ. Կոմիտասին շնորհվում է վարդապետի հոգևոր աստիճան։

Էջմիածին վերադառնալով՝ Կոմիտասը երաժշտա-հասարակական բազմակողմանի գործունեություն է ծավալում։ Զբաղվում է հայ գեղջկական և հոգևոր երգերի գրառմամբ և գիտական ուսումնասիրությամբ։ Ճեմարանի քառաձայն երգչախմբով համերգներ է տալիս Էջմիածնում, Երևանում, Թիֆլիսում և Բաքվում։ Հետևողականորեն աշխատում է հայկական միջնադարյան երաժշտության գրառման համակարգի՝ խազերի վերծանման ուղղությամբ:

Կոմիտասը հայ երաժշտությանը վերաբերող ելույթ-դասախասություններով հանդես է գալիս Եվրոպայի և Արևելքի մի շարք քաղաքներում (Փարիզ, Բեռլին, Ցյուրիխ, Ժնև, Լոզան, Վենետիկ, Ալեքսանդրիա, Կահիրե)։ Նրա ելույթներն ամենուր խանդավառ ընդունելություն են գտնում և արժանանում ժամանակի առաջադեմ երաժիշտների (Լուի Լալուա, Ռոմեն Ռոլան, Կլոդ Դեբյուսի, Պետեր Վագներ և այլք) բարձր գնահատականին ու հիացական կարծիքին:

1915 թ. Օսմանյան Թուրքիայի կազմակերպած և իրագործած Հայոց ցեղասպանությունը ողբերգականորեն ընդհատում է հանճարեղ երաժշտի գործունեությունը։ Պոլսահայ մտավորականների հետ նա ևս ձերբակալվում և աքսորվում է: Որոշ ժամանակ անց, ամերիկյան դեսպան Մորգենթաուի միջնորդությամբ, Կոմիտասին աքսորից ետ են ուղարկում, սակայն ապրած արհավիրքի հետևանքով նա կորցնում է հոգեկան հավասարակշռությունը և դադարում ստեղծագործել։ 1916-1919 թթ. Կոմիտասը գտնվել է Կ. Պոլսի Շիշլի թաղամասի հոգեբուժարանում։ Կյանքի վերջին 16 տարիներն անցել են Փարիզի Վիլ-Էվրար և Վիլ-Ժուիֆ արվարձանների բուժական հաստատություններում։

Կոմիտաս վարդապետը վախճանվում է 1935 թ. հոկտեմբերի 20-ին  Փարիզում։ Մեկ տարի անց նրա աճյունը տեղափոխվում է Երևան և ամփոփվում հայ մշակույթի գործիչների պանթեոնում, որը ներկայում կրում է Կոմիտասի անունը։

Posted in Հանրահաշիվ

Տեղադրման եղանակը

Երկու անհայտներով երկու հավասարումների համակարգի լուծման տեղադրման եղանակի ալգորիթմը:

1. Համակարգի հավասարումներից որևէ մեկից (սովորաբար ավելի պարզից) արտահայտել փոփոխականներից մեկը մյուսի միջոցով, օրինակ՝ առաջին հավասարումից արտահայտել x-ը y-ի միջոցով:

2. Ստացված արտահայտությունը տեղադրել մյուս (երկրորդ) հավասարման մեջ, օրինակ՝ x-ի փոխարեն:

3. Լուծել մեկ անհայտով հավասարումը, օրինակ՝ y-ի նկատմամբ (գտնել y-ը ),

4. Երրորդ քայլում գտնված y-ի արժեքը տեղադրել y-ի փոխարեն՝ առաջին քայլում ստացված հավասարման մեջ և գտնել x-ը:

5. Գրել պատասխանը:

Օրինակ

Լուծել հավասարումների համակարգը՝

1) Առաջին հավասարումից ստանում ենք՝

x−2y=3

x=3+2y

2) Ստացված արտահայտությունը տեղադրում ենք երկրորդ հավասարման մեջ՝ x-ի փոխարեն՝

5⋅x+y=4

5⋅(3+2y)+y=4

3) Լուծենք ստացված հավասարումը և գտնենք y-ը՝

5⋅(3+2y)+y=4

15+10y+y=4

10y+y=4−15

11y=−11

y=−1

4) Տեղադրենք y-ի գտնված արժեքը առաջին քայլում ստացած հավասարման մեջ՝ y-ի փոխարեն և գտնենք x-ը՝

x=3+2⋅y

x=3+2⋅(−1)

x=3−2

x=1

5) Պատասխան՝ (1;−1)

Առաջադրանքներ․

1)

x=2y

2▪2y-3y-7=0

4y-3y-7=0

y-7=0

y=7

x=7▪2

x=14

2)

y=3x

x-2▪(3x)+10=0

x-6x+10=0

-5x+10=0

-5x=-10

x=2

3)

Տնային աշխատանք․

1)

2)

3)