Հանրահաշիվ

Իմաստ ունի՞ արդյոք տրված թվային արտահայտությունները․

ա)6,19/6,24-3,12×2 իմաստ չունի

բ)7,8/-5,64-3,1233 այո

գ)2,4:3/0,6-1,8:3 իմաստ չունի

դ)3,4×1,4/-1,8- 3 2/3x (-2) այո

Գրեք՝

ա) (-2) և 3 թվի արտադրյալը=-6

բ) 12թվի կրկնապատիկը=24

գ)0,5 և 4 թվերի քանորդը=0,125

դ) 5 թվի եռապատիկը=15

ե)2 և 3թվերի գումարի կրկնապատիկը=10

զ)-5 և 4 թվերի արտադրյալը=-20

ե)7 և 2 թվերի արտադրյալի կրկնապատիկը=28

ը)4 թվի 6 և թվի կրկնապատիկի արտադրյալը=96

ա)Զբոսաշրջիկը 1 ժամ գնաց 5 կմ/ժ արագությամբ և 4 ժամ՝ 4 կմ/ժն արագությամբ։ Որոշեց զբոսաշրջիկի միջին արագությունը նրա անցած ճանապարհամասում։

5կմ/ժ+4ժ*4կմ/ժ= 5կմ/ժ+16կմ/ժ=21կմ/ժ

1ժ+4ժ=5ժ

21կմ/ժ։5ժ=4.2կմ/ժ

բ)Զբոսաշրջիկը 1 ժամ գնաց 4կմ/ժ արագությամբ և 4 ժամ 5կմ/ժ արագությամբ։ Որոշեք զբոսաշրջիկի միջին արագությունը նրա անցած ճանապարհամասում։

4կմ/ժ+4ժ*5կմ/ժ= 4կմ/ժ+20կմ/ժ=24կմ/ժ

1ժ+4ժ=5ժ

24կմ/ժ։5ժ= 4,8 կմ/ժ․

Հայոց լեզու

40.Բացատրի՛ր, թե ընդգծված բառը նախադասություններից յուրաքանչյուրի մեջ ի՞նչ իմաստով է կիրառված:

Ինչո՞ւ  էր այդքան կոպիտ քանդ(անարվվեստ)ակ առել: 

Կոպիտ է խոսում(վատ) ընկերների հետ:

Շատ կոպիտ (տգեղ)դեմք ունի:

Մեր նոր ընկերուհուն Նազելի են կոչում(անվանում):

Եվ սրան էլ իմաստուն են կոչում(համարում):       

Ինչ ասում էին, սուս ու փուս կատարում էր(անում էր):

Իմ գործը կատարեցի(վերջացրի), կարո՞ղ եմ հեռանալ:

Որոշումը որ չկատարի(իրականացրի), չի հանգստանա:

Բազում հարցերին մի ձևով էր պատասխանում, լռում էր(չէր խոսում):

Դեռ լռում եմ(համբերում եմ),որ տեսնեմ, թե մինչև երբ է չարություն անելու:

Արձագանքները լռեցին(դադարեցին):

Ափսեները դրեց (դասավորեց)պահարանում:

Եկավ ու իր օրենքը  դրեց(սահմանեց):

Ձեռքի գիրքը մի կերպ դրեց(խցկեց)լիքը լցրած պայուսակի մեջ ու դուրս եկավ:

41.Լեզու բազմիմաստ  բառը նախադասությունների մեջ գործածի՛ր  քեզ հայտնի բոլոր իմաստներով: Որտեղ տրված բառը փոխաբերական իմաստով է գործածված, ընդգծի՛ր:

-Ախ, լեզուս կծեցի, -ասաց երեխան։

Ուսուցչուհին դասարանին հանձնարարարեց լեզվական առաջադրանքներ կատարել։

42.Օդ  բազմիմաստ  բառը նախադասությունների մեջ գործածի՛ր  քեզ հայտնի բոլոր իմաստներով: Որտեղ տրված բառը փոխաբերական իմաստով է գործածված, ընդգծի՛ր:

Օդ անցքը շատ փոքր է։

Օդանավը առավոտյան թռիչք կատարեց։

Օդանավակայանը փակվում է վիրուսի պատճառով։

-Օդը չի հերիքում, -ասաց պապիկը և մահացավ։

Օդը օր օրի աղտոտվում է, քանի որ մարդիկ աղտոտում են բնությունը։

43.Երես  բազմիմաստ  բառը նախադասությունների մեջ գործածի՛ր  քեզ հայտնի բոլոր իմաստներով: Որտեղ տրված բառը փոխաբերական իմաստով է գործածված, ընդգծի՛ր:

Իմ երեսը կեղտոտ է։

Իմ բարձի երեսը պատրվել է։

Հարևանի երեխան երեսառած է։

Լեզու, օդ, երես, գլուխ, տուն բառերով կազմել բաղադրյալ բառեր այնպես, որ մի դեպքում դրանք լինեն առաջին արմատ, մյուս դեպքում ՝ երկրորդ արմատ։

Լեզվական-անլեզու

օդանավ-անօդ

երեսառած-աներես

գլխավոր-անգլուխ

տնական-անտուն

Լրացուցիչ աշխատանք

վարժություն 44, 48, 50

44. Ընդգծված բառերի և բառակապակցությունների փոխարեն գրի՛ր տրված հոմանիշները:

Հայտնվի, պարզապես, գահավիժում էր, զմրուխտ, դեգերում են, վայրը, անցնելու, անընդհատ,կտրվի, կաթիլ, վառվում են, գնալ, սքանչացել էին:

Մի  անգամ Սահարայի բեդվին ցեղերի մի քանի առաջնորդներ Փարիզի մոտ մեծ ջրվեժ տեսան:Սովորական ջրվեժ էր, որ բյուրեղապակե կոթողի նման ընկնում էր(գահավիժում էր) ցած:

Բայց բեդվինները հիացել էին(սխանչացել էին)։

Անապատում մարդիկ քանի՜ օր են թափառում ջրհորին հասնելու համար: Քանի՜ ժամ են փորում նորից ու նորից (անընդհատ) փլչող ավազը, մինչև որ փոսի հատակին ջրիկ ցեխ երևա(հայտնվի)։

Ջրի ամենափոքրիկ շիթերից (կաթիչներից) անգամ հողի վրա բոցկլտում են (վառվում են)   խոտի վառ կանաչ կայծերը: Երբ մի տեղ անձրև է գալիս, ամբողջ Սահարայից մարդիկ շտապում են տեսնելու այդ տեղը (վայրը):  Բեդվինները պատրաստ են հարյուրավոր կիլոմետրեր կտրել (անցնելու), որպեսզի տեսնեն, թե խոտն ինչպե՞ս է աճում:

Բեդվինները ուղղակի (պարզապես) չէին կարողանում այդտեղից հեռանալ: Նրանք խնդրեցին շտապեցնող հյուրընկալին.

-Սպասենք, մինչև ջուրը վերջանա (կտրվի):

48.  Ընդգծված բառերը փոխարինի՛ր տրված հոմանիշներից մեկով:

ա) Խոցված, սրահարված, սվինահարված, նեղացած, վշտացած:

Վիրավորված (խոցված) ընկավ ձիուց ու օգնություն կանչեց:

Ծաղրուծանակից վիրավորված (վշտացած) հեռացավ ու որոշեց այդ մասին էլ ոչ մեկի հետ չխոսել:

բ) Տիրանալ, սեփականել, նվաճել, հրպուրել, հմայել:

Երիտասարդի անկեղծ ժպիտն ու համարձակ խոսքերը նրան գրավեցին (հմայլեցին):

Որոշել էր անպայման գրավել (նվաճել) այդ բերդը, որտեղ երկրի ողջ հարստությունն էին պահել:

գ) Բարձրացնել, վեր հանել, ոտքի հանել, հաստատել, կերտել, շինել, կառուցել, կասեցնել, դադարեցնել:

Այս պատվանդանի վրա հուշարձան են կանգնեցնելու (ոտքի հանել):

Էլեկտրական լարերի համար այստեղ մի սյուն են կանգնեցրել (կասեցնել):

50. Կետերի փոխարեն հերթով գրի՛ր տրված հոմանիշները: Բացատրի՛ր ստացված նախադասությունների իմաստային տարբերությունները կամ նրբերանգները:

Գնում էր կախարդական մատանին (փախցնելու, գողանալու):

Այս ձողը (ծռի՛ր, թեքի՛ր, խոնարհի՛ր):

… (ուզում, ցանկանում, տենչում, մաղթում) ենք, որ մեր քաղաքը միշտ մաքուր ու գեղեցիկ տեսնենք:

Ինչ ուզում ես՝ (գրիր, շարադրիր, փորագրիր, գրի առ), ես կկարդամ:

Գործնական քերականություն

1.Օգտվելով հոմանիշների բառարանից՝ կետերի փոխարեն գրիր տրված բառերին հոմանիշ մեկական բառ, որոնցում լինի՝
գ տառը.
նույնիսկ-անգամ
նպաստել-օգնել
նվեր-պարգև
վաղը-էգուց
զգեստ-հագուստ
շահ-օգուտ
մեղեդի-երգ
խոչընդոտ-արգելք
աչքածակ-ագահ
երազանք-փափագ

ք տառը.
պղպեղ-տաքդեղ
թագավոր-արքա
տաբատ-անդրավարտիք
անարատ-մաքուր
վռնդել-առտաքսել
ժողովել-հավաքել
ճոխ-շքեղ
ատամ-կեռիք
գրավական-երաշխիք
տաղանդ-ձիրք

2. Վերականգնիր տրված բառերի անհնչյունափոխ արմատները:
Ննջել-նինջ, ջնջիչ-ջնջիչ սրտակից-սիրտ, վշտակցել-վիշտ, մարմնական-մարմին, գնահատական-գին, փղիկ-փիղ, լճափ-լիճ, մրգասեր-միրգ, գժություն-գիժ, կապկություն-կապիկ, կրավորական-կիր, ուղեկալու-ուղի, մրրկածուփ-մրրիկ, թախծոտ-թախիծ, մտածել-միտ, պատանյակ-պատանի, տարեվերջ-տարի, նարնջագույն-նարինջ:
Օրինակ՝ ննջել-նինջ:

Ֆիզիկական երևույթները կյանքում

Թեմա․Ֆիզիկայի ուսումնասիրման առարկան։Ֆիզիկական երևույթներ։Դիտումներ և փորձեր։

Դասարանում քննարկվող հարցեր․

1.ինչ է նշանակում «ֆիզիկա» բառը

Ֆիզիկա բառը առաջացել է հունարեն «Ֆյուսիս» թարգմանաբար բնություն բառից։ Առաջին ֆիզիկաի գիրքը գրել է մ․թ․ա չորրորդ դարում Արիստոֆե։

2.որն է ֆիզիկայի հիմնական խնդիրը

Ֆիզիկայի հիմնական խնդիրը շրջակա աշխարհը և այնտեղ տեղի ունեցող երևույթները բացատրել է միաժամանակ կաևօր է օրենքների իմացուցյունը որոնք ենթարկվում է բնությունը։

3.ինչ է ուսումնասիրում ֆիզիկան

ֆիզիկան ուսումնասիրում է բնության մեջ տեղի ունեցող փոփոխությունները որոնց անվանում ենք երևույթներ։

4.քննարկել  ինչ է բնությունը

Բնությունը այն ամենի ամբողջությունն է, ինչը շրջապատում է մարդուն՝ ջուրը, օդը, հողը, ծառերը, կենդանիները, աստղերը, մոլորակները։

5.ինչ ես հասկանում բնության երևույթ ասելով

Բնության երևույթ ասելով ես հասկանում եմ, բնության մեջ տեղի ունեցող փոփոխությունները։

6.բերել ֆիզիկական երևույթների օրինակներ

Ավտոմեքենայի շարժվելը, քարի ընկնելը, ջրի գոլորշիանալը, կայծակը։

7.թվարկել ֆիզիկական երևույթների տեսակները

Ջերմային, մագնիսական, լուսային, ատոմային, միջուկային, մեխանիկական, էլեկտրական։

8.ինչ է ֆիզիկական մարմինը:Բերեք օրինակներ

Մեզ շրջապատող յուրաքանչյուր առարկան ։  բռնակ, կաթսա, գրիչ։

9.ինչ է նյութը:Բերեք օրինակներ:

Նյութը բաղկացած է Ֆիազիկական մարմիններից։ Երկաթ, պղինձ, փայտ, ջուր։

10.ինչ է մատերիան

Այն ամենը ինչ գոյություն ունի տիեզերքում՝ երկինային մարմիներ, բույսեր, կենդանիներ դրանք կոչվում են մատերիաներ։

11.ինչպես ենք գիտելիքներ ձեռք բերում բնության երևույթների մասին

Դիտարկելու և փորձերի օգնությամբ:

12.ինչ է փորձը և ինչով է այն տարբերվում դիտումից

Ի տարբերություն դիտումների՝ փորձերը հնարավորություն են տալիս նույն պայմաններում  բազմիցս կրկնելու նույն երևույթը և հատուկ սարքերով կատարել չափումներ։

13Ինչ է վարկածը

Ուսումնասիրվող երևույթը բացատրելու համար որոշակի ենթադրություն:

14.Ինչ է օրենքը

Օրենքը բացահայտում է բնության տարբեր երևույթների միջև կապերը և բացահայտում դրանց պատճառները։

15.Ինչ է  ֆիզիկական տեսությունը

Ֆիզիկական երևույթների որոշակի խմբի մասին գիտելիքների ամբողջությունն անվանում են ֆիզիկական տեսություն:Այն ոչ միայն բացատրում է հայտնի երեևույթները, այլ նաև կանխատեսում է նոր ՝ դեռևս անհայտ երևույթները և դրանց հետևանքները:

Սովորել Է.Ղազարյանի դասագրքից էջ5 -ից մինչև էջ 12

Պատրաստել ուսումնական նյութ՝ էջ8,որէ ֆիզիկոսի մասին

Կատարել Վ.Ի.Լուկաշիկի խնդրագրքից Էջ3 խնդիրներ1-ից12-ը և

1.Նշեցե՛ք, թե հետևյալ բառերից որն է վերաբերվում «Ֆիզիկական մարմնին» հասկացությանը և որն «նյութ» հասկացությանը։

Ինքնաթիռ, տիեզերանավ, պղինձ, ինքնհոս գրիչ, ճենապակի, ջուր, ավտոմեքենա։

Ինքնաթիռը Ֆիզիկական մարմին է, իսկ պղինձը նյութ։

2.Բերե՛ք Ֆիզիկական մարմինների օրինակներ, որոնք բաղկացած են՝

ա)միևնույն նյութից, բ)տարբեր նյութերից, բայց նույն անվամբ և նույն նպատակին ծառայող։

ա)Գրիչն ու գլոբուսը պլաստմասսայից են։

Սեղանն ու աթոռը փայտից են։

բ)Գրիչը կարող է լինել և երկաթից և պլաստմասսայից։

Պատը կարող է լինել և փայտից և քարից։

3.Ի՞նչ ֆիզիկական մարմիններ կարելի է պատրաստել ապակուց, ռետինից, փայտից, պողպատից, պլաստմասսայից։

Ապակուց-պատուհան

Ռետինից-անիվ

Փայտից-դուռ

Պողպատից-թավա

4. Ի՞նչ նյութերից են բաղկացած հետևյալ մարմինները․ մկրատը, բաժակը, ֆուդբոլի գնդակի օդափուչիկը, բահը, մատիտը։

Մկրատը հիմնականում բաղկացած է երկաթից և պլաստմասսայից։

Բաժակը տարբեր տեսակների է լինում։ Կան երկաթե բաժակներ, կան պլաստմասե բաժակներ և այլն։

Ֆուդբոլի գնդակը բաղկացած է կենդանիների կաշվից կամ կաուչուկից։

Օդափուչիկը բաղկացած է ռեզինից։

Բահ բաղկացած է երկաթից, փայտից, պլասմասսայից, ալյումինին։

Մատիտ բաղկացած է փայտից և ներկից։

5. Տետրում գծեցե՛ք աղյուսակն ու դրա մեջ զետեղեցե՛ք հետևյալ բառերը կապար, որոտ, ռեսլեր, ձյունաբուք, ալյումին, լուսաբաց, բուք, Լուսին, սպիրա, մկրատ, սնդիկ, ձյան գալը, սեղան, պղինձ, ուղղաթիռ, նավթ, եռում, ձյունահողմ, կրակոց, ջրհեղեղ:

Ֆիզիկական մարմին	Նյութ	Երևույթ
ռեսլեր	կապար	որոտ
Լուսին	ալյումին	ձյունաբուք
մկրատ	սպիրա	լուսաբաց
սեղան	սնդիկ	Բուք
ուղղաթիռ	պղինձ	Ձյան գալը
	նավթ	եռում
		ձյունահողմ
		Կրակոց
		ջրհեղեղ

6. Բերեք մեխանիկական երևույթների օրինակներ:

Փոխադրամիջոցների շարժվելը, ճոճանակի շարժվելը, կենդանու շարժվելը:

7. Բերեք ջերմային երևույթների օրինակներ:

Արդուկի տաքանալը, ջրի եռալը:

8. Բերեք ձայնային երևույթների օրինակներ:

Ամպի գոռոցը, ծիտիկի ծլվլալը, երեխայի լացը։

9. Բերեք էլեկտրական երևույթների օրինակներ:

Հոսանքի հարվածելը, համակարգչի, հեռուստացույցների միացումը:

10. Բերեք մագնիսական երևույթների օրինակներ:

Մագնիսի ձգողականության ուժը, երկրի ձգողականության ուժը:

11. Բերեք լույսային երևույթների օրինակներ:

Լամպի պայթելը, արևի շողալը, աստղի ընկնելը:

12. Ստորև առաջարկվող աղյուսակը գծեցեք տետրում և դրա մեջ գրեցեք մեխանիկական, ձայնային, ջերմային, էլեկտրական, լույսային երևույթներին վերաբերող բառերը. գունդը գլորվում է, կապարը հալվում է, ցրտում է, լսվում է ամպրոպի դղրդյունը, ձյունը հալվում է, աստղերն առկայծում են, ջուրը եռում է, լույսը բացվում է, արձագանք, գերանը լողում է, ժամացույցի ճոճանակը տատանվում է, ամպերը շարժվում են, ամպրոպ, աղավնին թռչում է, փայլատակում է կայծակը, տերևները սոսափում են, էլեկտրալամպը վառվում է:

Մեխանիկական	Ջերմային	Ձայնային	Էլեկտրական	Լույսային
Գունդը գլորվում է	կապարը հալվում է	լսվում է ամպրոպի դղրդյունը	ժամացույցի ճոճանակը տատանվում է	աստղերն առկայծում են
Գերանը լողում է	Ցրտում է	արձագանք	էլեկտրալամպը վառվում է	Լույսը բացվում է
Ամպերը շարժվում են	ձյունը հալվում է	տերևները սոսափում են		Փայլատակում է կայծակը
Աղավնին թռչում է	Ջուրը եռում է
	ամպրոպ
	էլեկտրալամպը վառվում է

Է.Ղազարյանի դասագրքից էջ166 -ից 1-ից մինչև 5 վարժությունները։ 

1.Ո՞րն է բնական գիտություն։

1)Հասարակագիտություն 2)Ֆիզիկա

3)Պատմությունը 4)Հոգեբանությունը

2.Ո՞րն է ֆիզիկական մարմին։

1)Ինքնաթիռը 2)Ճենապակին

3) Ջուրը 4)Լուսաբացը

3.Ո՞րն է նյութ։

1) Քամին 2)Նավթը

3)Լուսինը 4)Կշեռքը

4. Ո՞րն է Ֆիզիկական երևույթ։

1)Վայրկյանը 2)Ատոմը

3)Թռիչքը 4)Սնդիկը

5.Ո՞րն է մեխանիկական երևույթ։

1)Ջրի եռալը 2)ձյան հալվելը

3)Ճոճանակի տատանվելը 4)Կայծակը